ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΒΛΑΙΣΟ ΜΕΓΑ ΔΑΚΤΥΛΟ (ΚΟΤΣΙ)

Hallux Abducto Valgus

Στατιστικά ο βλαισός μέγας δάκτυλος αποτελεί ίσως την πιο συχνή πάθηση του άκρου ποδός, γεγονός που την καθιστά μια συνήθη αιτία προσέλευσης στο Ορθοπαιδικό Ιατρείο. Πρόκειται ουσιαστικά για μία σύνθετη παραμόρφωση του ποδιού που εκδηλώνεται βασικά στην πρώτη μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση του μεγάλου δακτύλου και οδηγεί στην χαρακτηριστική προς τα έξω μετατόπιση των φαλαγγών (hallux valgus) και την προς τα έσω μετατόπιση της βάσης του ιδίου δακτύλου (metatarsus primus varus).

Δεν αποτελεί ένα απλά αισθητικό πρόβλημα αλλά μια σύνθετη εμβιομηχανική ανωμαλία, ένα σύνδρομο ανεπάρκειας της πρώτης ακτίνας με σημαντικό στατικό και δυναμικό λειτουργικό αντίκτυπο στο πόδι.Περιγράφηκε αρχικά από τον Laforest (1792), ενώ έκτοτε μια περιπετειώδης πορεία μελέτης της μηχανικής της πάθησης και προσπαθειών συντηρητικής και χειρουργικής προσέγγισης της νόσου οδήγησε στην περιγραφή πάρα πολλών τεχνικών χειρουργικής διόρθωσής της.

Αιτιοπαθογένεση

Ο βλαισός μέγας δάκτυλος απαριθμεί πολυάριθμες αιτίες, εμβιομηχανικές, τραυματικές και μεταβολικές.Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, ακατάλληλα υποδήματα δεν προκαλούν την παραμόρφωση, ωστόσο, επιδεινώνουν τα συμπτώματα με πόνο στο έσω χείλος της βλάβης καθώς και με παγίδευση νεύρων.Παράγοντες που δύναται να συμβάλλουν σε αυτήν την παραμόρφωση περιλαμβάνουν τις ιπποποδία, πλατυποδία, ραιβοποδία. Άλλες καταστάσεις είναι η ουρική αρθρίτιδα, η ρευματοειδής και η ψωριασική αρθρίτιδα και διαταραχές του συνδετικού ιστού, το σύνδρομο Ehlers-Danlos, το σύνδρομο Marfan, το σύνδρομο Down και η γενικευμένη συνδεσμική χαλαρότητα.Νευρομυϊκές παθήσεις περιλαμβάνουν τη σκλήρυνση κατά πλάκας, τη νόσο Charcot-Marie-Tooth και την εγκεφαλική παράλυση.Τραυματικές καταστάσεις είναι οι ψευδαρθρώσεις με ή χωρίς ενδοαρθρικές βλάβες, τραυματισμοί των μαλακών ιστών του μέγα δακτύλου και επακόλουθα οι εξαρθρώσεις.Δομικές παραμορφώσεις που έχουν συσχετιστεί με ΒΜΔ περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: κακή ευθυγράμμιση της αρθρικής επιφάνειας ή του άξονα του μεταταρσίου, ανώμαλο μήκος μεταταρσίου, μετατάρσιο με ραχιαία κάμψη, στροφική παραμόρφωση της κνήμης και του ισχίου και γωνιακές παραμορφώσεις των γονάτων (ραιβογονία και βλαισογονία). Παράλληλα μπορεί να αναπτυχθεί και δύσκαμπτος μέγας δάκτυλος (hallux rigidus).

Επιδημιολογία

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας των ΗΠΑ, η παραμόρφωση επηρεάζει το 1% των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συχνότητα αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία, από 3% (15-30 ετών) έως 9% (31-60 ετών) και σε 16% σε αυτούς ηλικίας άνω των 60 ετών, ενώ έχει τέσσερις έως εννέα φορές μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες από ότι στους άνδρες.Ο ρόλος της γενετικής προδιάθεσης έχει επίσης σημειωθεί, με στοιχεία που δείχνουν οικογενή τάση. Δεν υπάρχουν πειστικά αποτελέσματα που να έχουν αναφερθεί και να υποδεικνύουν φυλετική ή εθνική προδιάθεση.

Απεικονιστική μελέτη

Η ακτινογραφία εξακολουθεί να είναι το σύνηθες μέσο με το οποίο αξιολογείται η παθολογία της άρθρωσης και πάνω στην οποία διενεργούνται οι κατάλληλες μετρήσεις των χαρακτηριστικών γωνιών της παραμόρφωσης.

Εκτίμηση θεραπευτικής προσέγγισης

Ενδείξεις για χειρουργική αποκατάσταση του βλαισού μεγάλου δακτύλου είναι:

Διαταραχές που σχετίζονται με το ΒΜΔ περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Αντενδείξεις για χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Ο χειρουργός πρέπει συνεχώς να αναζητά την πιο ιδανική τεχνική που του προσφέρει το μεγαλύτερο βαθμό διόρθωσης με τις λιγότερες επιπλοκές.

Συντηρητική θεραπεία

Οι περισσότερες συντηρητικές θεραπείες αποσκοπούν στην ύφεση της συμπτωματολογίας.

Λεπτομέρειες αναφορικά με την επέμβαση

Προετοιμασία για την χειρουργική επέμβαση

Απαιτείται λήψη πλήρους ιστορικού και φυσική εξέταση για να προχωρήσουμε στην χειρουργική διόρθωση. Η προεγχειρητική αξιολόγηση πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

Ο ασθενής θα πρέπει να είναι πολύ καλά ενημερωμένος ως προς την αιτιολογία, την πορεία και την πρόγνωση που ακολουθεί της παρέμβασης, καθώς και για τους κινδύνους και τα οφέλη της συντηρητικής και χειρουργικής προσέγγισης .Ο ΒΜΔ μπορεί γενικά να διορθωθεί χειρουργικά σε εξωτερική βάση ως βραχεία νοσηλεία.

Λίγα λόγια για την χειρουργική μας τεχνική

Πάνω από 130 χειρουργικές τεχνικές έχουν περιγραφεί τον τελευταίο αιώνα σχετικές με την διόρθωση της παραμόρφωσης του ΒΜΔ. Όλες οι τεχνικές απαιτούσαν σχετικά εκτεταμένες τομές και κατά συνέπεια τραυματισμούς ανατομικών δομών.<Η διαδερμική, ελάχιστης επεμβατικότητας, χειρουργική τεχνική αναπτύχθηκε αρχικά από ποδολόγους στην Αμερική και σιγά σιγά ήρθε στην Ευρώπη, όπου και ίσως γνώρισε μεγαλύτερη άνθιση. Πρόκειται για μια νέα επαναστατική προσέγγιση του προβλήματος που λύνει το πρόβλημα ελαχιστοποιώντας επιπλοκές και πόνο… και χωρίς ουλές….Υπό ακτινοσκοπικό λοιπόν έλεγχο, σε ύπτια θέση, χωρίς τη χρήση ίσχαιμου περίδεσης και υπό περιοχική αναισθησία, διενεργείται η επέμβαση. Η περιοχική αναισθησία γίνεται στο ύψος της ποδοκνημικής άρθρωσης με χρήση κάποιου βραχείας και μακράς δράσης τοπικό αναισθητικό, υπό ήπια μέθη.Παρέχει μέγιστο όφελος και προληπτικό αναλγητικό αποτέλεσμα.

Η πρόσβαση στις προς διόρθωση παραμορφώσεις γίνεται με οπές 2mm με ειδική φρέζα, ενώ οι ιστοί αφαιρούνται με πλύση από την οπή. Η διόρθωση του βλαισού μέγα δακτύλου επιτυγχάνεται σε μόλις 20 λεπτά. Όλες οι συνυπάρχουσες παραμορφώσεις στα μικρότερα δάκτυλα διορθώνονται πάντα με μικρές οπές από τις οποίες εκτελούνται είτε οστεοτομίες είτε διατομές τενόντιων στοιχείων όπου αυτές έχουν ένδειξη.

Έτσι διορθώνονται οι σφυροδακτυλίες και η μετεταρσαλγία-πτώση κεφαλών μεταταρσίων. Η τεχνική έχει εφαρμογή και σε διάφορες άλλες παθήσεις όπως πελματιαία απονευρωσίτιδα-άκανθα, νόσος Haglund, εξοστώσεις, νεύρωμα Morton…

Με το πέρας της επέμβασης διενεργείται ο τελικός απεικονιστικός έλεγχος των παρεμβάσεών μας και εφαρμόζεται ένα σύνθετο σύστημα περίδεσης με ειδικές γάζες και αυτοκόλλητες ταινίες συγκράτησης που παρέχουν διορθωτικές δυνάμεις στις οστεοτομίες. Αυτό γιατί δεν έχει χρησιμοποιηθεί κανένα είδος εσωτερικής συγκράτησης με υλικά οστεοσύνθεσης. Αφού ολοκληρωθεί η εφαρμογή τοποθετείται ένα ειδικό πέλμα, σκληρό και άκαμπτο για τη φόρτιση του σκέλους.Ο πόνος πρέπει να ελέγχεται καλά μετεγχειρητικά αν και σπάνια οι ασθενείς που χειρουργούνται με την διαδερμική τεχνική αναφέρουν ιδιαίτερη ανάγκη χρήσης αναλγητικών πέραν ίσως της παρακεταμόλης (Depon). Η ελάχιστης επεμβατικότητας φύση του χειρουργείου αυτού δεν σημαίνει ότι κάτω από το δέρμα δεν υπάρχουν εκτεταμένες παρεμβάσεις.Ο ασθενής μπορεί να ξεκινήσει ασκήσεις εύρους κίνησης σε καθημερινή βάση, περπατώντας μέσα στο σπίτι, κάνοντας τις καθημερινές του δραστηριότητες χωρίς υπερβολές, μην ξεχνώντας ότι έχει χειρουργηθεί.Γίνονται δύο μετεγχειρητικοί έλεγχοι την 15η και την 30η ημέρα για ανανέωση της περίδεσης προς αποφυγή χαλάρωσης. Την 30η ημέρα αφαιρείται το ειδικό πέλμα και ο ασθενής χρησιμοποιεί ένα δικό του πλέον υπόδημα. Σε 10 ακόμα ημέρες, κλείνοντας 40 μετεγχειρητικές ημέρες αφαιρείται η περίδεση από τον ίδιο τον ασθενή.

Πλεονεκήματα της διαθερμιής μεθόδου

Επιπλοκές

Αυτές οι επιπλοκές είναι σχεδόν μηδαμινές για την διαδερμική τεχνική. Η προεγχειρητική ενημέρωση του ασθενούς και οι ρεαλιστικές προσδοκίες του μπορούν να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση ή τη διαχείριση αυτών των συνεπειών.

Video

GRECMIP & WG-Wright Medical Technology

Brighton & Sussex University

Medical School

Brighton, UK

GRECMIP International Courses

Jordi Vega (USA) Joel Vernois (F/UK)

Olivier Laffenetre (F)

Mariano de Prado (E)

Eduart Rabat (E) Nicola

Mafulli (UK)

C.Niek Van Dijk (NL)

Barcelona, Spain

GRISMIP Travelling Fellowship Prof. Giuseppe Lucattelli (IT)

Casa di Cura Liotti, Perugia

Casa di Cura Rugani, Siena

L&Partners Medical Center, Perugia

L&Partners Medical Center, Rome

Casa di Cura Villa Salaria, Rome

L&Partners Medical Center, FIorence

Italy

Lucattelli & Partners Srl

Executive International Partner

Minimally Invasive Foot Surgery Orthopaedics

HeadQuarters Rome, Italy