ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΩΜΟΥ
Arthritis of the Shoulder
Το 2011, πάνω από 50 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν διαγνωστεί με κάποια μορφή αρθρίτιδας, σύμφωνα με την Αμερικανικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Υγεία. Με απλά λόγια, η αρθρίτιδα είναι φλεγμονή ενός ή περισσοτέρων αρθρώσεων. Σε έναν πάσχοντα ώμο, η φλεγμονή προκαλεί πόνο και δυσκαμψία.
Παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία υποστροφής για την αρθρίτιδα του ώμου, εν τούτοις υπάρχουν πολλές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές. Χρησιμοποιώντας τες, οι περισσότεροι άνθρωποι με αρθρίτιδα είναι σε θέση να διαχειριστούν τον πόνο και να παραμείνουν ενεργοί στις δραστηριότητές τους.
1.Ανατομία
Ο ώμος αποτελείται από τρία οστά: το βραχιόνιο (humerus), την ωμοπλάτη (scapula) και την κλείδα (clavicle). Η κεφαλή του βραχιονίου οστού αρθρώνεται με μια ωοειδή υποδοχή του οστού της ωμοπλάτης, την ωμογλήνη. Ένας ανατομικός συνδυασμός μυών και τενόντων διατηρεί το βραχιόνιο επικεντρωμένο στην ωμοπλάτη. Αυτό το σύμπλεγμα μαλακών μορίων ονομάζεται στροφικό πέταλο.
Υπάρχουν δύο αρθρώσεις στον ώμο και οι δύο μπορεί να επηρεαστούν από αρθρίτιδα. Η μία άρθρωση βρίσκεται εκεί όπου η κλείδα συναντά την άκρη της ωμοπλάτης (acromion) και ονομάζεται ακρωμιοκλειδική άρθρωση. Εκεί όπου η κεφαλή του βραχιονίου συναντάει την ωμοπλάτη είναι η γληνοβραχιόνιος άρθρωση.
Για να σας παρέχει αποτελεσματική θεραπεία, ο γιατρός σας θα χρειαστεί να καθορίσει ποια άρθρωση πάσχει και από τι είδους αρθρίτιδα.
2.Περιγραφή
Πέντε τύποι αρθρίτιδας επηρεάζουν συνήθως τον ώμο
2.1 Οστεοαρθρίτιδα
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια εκφυλιστική κατάσταση που καταστρέφει την ομαλή εξωτερική κάλυψη (αρθρικός χόνδρος) των εμπλεκόμενων οστών των αρθρώσεων. Καθώς ο χόνδρος υφίσταται δυνάμεις τριβής, φθείρεται και γίνεται τραχύς, ενώ ο χώρος μεταξύ των οστών, κατά συνέπεια μειώνεται. Κατά τη διάρκεια της κίνησης, και ενώ τα οστά της άρθρωσης τρίβονται μεταξύ τους, προκαλείται πόνος.
Η οστεοαρθρίτιδα συνήθως προσβάλλει άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών και είναι πιο συνηθισμένη στην ακρωμιοκλειδική άρθρωση από ότι στην γληνοβραχιόνιο.
2.2 Ρευματοειδής Αρθρίτιδα
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA) είναι μια χρόνια ασθένεια που προσβάλλει συχνά περισσότερες αρθρώσεις σε όλο το σώμα. Έχει συμμετρική κλινική εκδήλωση, που σημαίνει ότι συνήθως επηρεάζει την ίδια άρθρωση και στις δύο πλευρές του σώματος.
Οι αρθρώσεις του σώματος καλύπτονται από έναν μεμβρανώδη σχηματισμό τον αρθρικό θύλακο η εσωτερική επένδυση του οποίου ονομάζεται υμένας (synovium), που λιπαίνει την άρθρωση και διευκολύνει την κίνηση. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί οίδημα στον υμένα, ή αλλιώς υμενίτιδα, η οποία προκαλεί πόνο και δυσκαμψία στην άρθρωση.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση ασθένεια. Αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στους ίδιους τους ιστούς του. Στην RA, οι αμυντικοί μηχανισμοί που προστατεύουν το σώμα μας από βλαπτικούς εξωγενείς παράγοντες, βλάπτουν πλέον τους φυσιολογικούς ιστούς (όπως ο χόνδρος και οι σύνδεσμοι) και καθιστούν πιο ευάλωτα τα οστά.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι εξίσου κοινή και στις δύο αρθρώσεις του ώμου.
2.3 Μετατραυματική Αρθρίτιδα
Η μετατραυματική αρθρίτιδα είναι μια μορφή οστεοαρθρίτιδας απότοκο τραυματισμού, όπως ένα κάταγμα ή μια εξάρθρωση του ώμου.
2.4 Αρθροπάθεια από Ρήξη Στροφικού Πετάλου
Αρθρίτιδα μπορεί επίσης να αναπτυχθεί μετά από μια μεγάλη, χρόνια ρήξη του στροφικού πετάλου. Το τραυματισμένο στροφικό πέταλο δεν είναι πλέον σε θέση να συγκρατεί την κεφαλή του βραχιονίου στην γληνοβραχιόνιο άρθρωση με αποτέλεσμα να μπορεί να κινηθεί προς τα πάνω και να προσκρούει στο ακρώμιον. Αυτό μπορεί να βλάψει τις επιφάνειες των οστών, προκαλώντας την ανάπτυξη αρθρίτιδας.
Ο συνδυασμός μιας σημαντικής κλινικά ρήξης του στροφικού πετάλου και μιας προχωρημένης αρθρίτιδας μπορεί να οδηγήσει σε έντονο πόνο και αδυναμία της ωμικής ζώνης, ώστε ο ασθενής να μην μπορεί να σηκώσει το χέρι του από την πλάγια θέση.
2.5 Άσηπτη Νέκρωση Βραχιονίου Κεφαλής
Η άσηπτη νέκρωση στον ώμο (AVN) είναι μια οδυνηρή κατάσταση που συμβαίνει όταν διαταράσσεται η αιματική παροχή στην κεφαλή του βραχιονίου. Επειδή τα οστικά κύτταρα πεθαίνουν χωρίς παροχή αίματος, η AVN μπορεί τελικά να οδηγήσει σε καταστροφή της αρθρικής άρθρωσης και κατά συνέπεια σε αρθρίτιδα.
Η άσηπτη νέκρωση αναπτύσσεται σταδιακά. Καθώς εξελίσσεται το νεκρό οστό βαθμιαία καταρρέει, πράγμα που βλάπτει τον αρθρικό χόνδρο που καλύπτει το οστό και επιφέρει αρθρίτιδα. Αρχικά, η AVN επηρεάζει μόνο την κεφαλή του βραχιονίου, αλλά καθώς προχωράει η κατάρρευση του βραχιονίου μπορεί να προκαλέσει βλάβη και στην ωμογλήνη.
Αιτίες AVN περιλαμβάνουν υψηλές δόσεις στεροειδών, κατάχρηση αλκοόλης, δρεπανοκυτταρική αναιμία αλλά και τραυματικές βλάβες, όπως κατάγματα του ώμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν μπορεί να εντοπιστεί καμία αιτία, δίνοντας έτσι τον ορισμό της ιδιοπαθούς AVN.
3.Συμπτωματολογία
Πόνος
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της αρθρίτιδας του ώμου είναι ο πόνος, ο οποίος επιδεινώνεται από τη δραστηριότητα και προοδευτικά χειροτερεύει.
- Εάν επηρεαστεί η γληνοβραχιόνια άρθρωση, ο πόνος είναι επικεντρωμένος στο πίσω μέρος του ώμου και μπορεί να ενταθεί με τις αλλαγές στον καιρό. Οι ασθενείς παραπονιούνται για ένα πόνο βαθιά στην άρθρωση
- Ο πόνος από αρθρίτιδα στην ακρωμιοκλειδική άρθρωση (AC) επικεντρώνεται στην κορυφή του ώμου. Αυτός ο πόνος μπορεί μερικές φορές να αντανακλά πλάγια στον αυχένα
- Κάποιος που πάσχει από ρευματοειδή αρθρίτιδα μπορεί να έχει πόνο σε όλο τον ώμο, εάν επηρεαστούν και οι δύο αρθρώσεις
Περιορισμένο εύρος κίνησης
Η περιορισμένη κίνηση είναι ένα άλλο κοινό σύμπτωμα. Μπορεί να γίνει ακόμη πιο δύσκολο να σηκώσετε το χέρι σας για να χτενίσετε τα μαλλιά σας ή να φτάσετε ψηλά σε κάποιο ράφι. Μπορεί να ακουστεί ήχος τριβής, κλικ ή τριγμός (crepitus) καθώς μετακινείτε τον ώμο σας.
Καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, οποιαδήποτε κίνηση του ώμου προκαλεί πόνο. Ο πόνος στη νύχτα είναι πολύ συχνό εύρημα και ακόμα και ο ύπνος μπορεί να είναι δύσκολος.
4.Ιατρικό Ιστορικό & Φυσική Εξέταση
Αφού συζητήσετε τα συμπτώματά σας και το γενικότερο ιατρικό σας ιστορικό, ο γιατρός θα εξετάσει τον ώμο σας.
Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, ο γιατρός σας θα αναζητήσει:
- Μυϊκή αδυναμία (ατροφία)
- Ψηλαφητική ευαισθησία
- Έκταση του παθητικού (υποβοηθούμενου) και του ενεργητικού (αυτο-κατευθυνόμενου) εύρους κίνησης
- Οποιαδήποτε σημάδια τραυματισμού στους μύες, τους τένοντες και τους συνδέσμους που περιβάλλουν την άρθρωση
- Σημάδια προηγούμενων τραυματισμών
- Συμμετοχή άλλων αρθρώσεων (ένδειξη ρευματοειδούς αρθρίτιδας)
- Τριγμός (αίσθημα τριβής μέσα στην άρθρωση) στην κίνηση
- Πόνος όταν ασκείται πίεση στην άρθρωση
5.Ακτινογραφίες
Οι ακτινογραφίες είναι τεστ απεικόνισης που προσφέρει λεπτομερείς εικόνες πυκνών δομών, όπως τα οστά. Μπορούν να βοηθήσουν στη διάκριση μεταξύ των διαφόρων μορφών αρθρίτιδας.
Οι ακτινογραφίες ενός αρθριτικού ώμου θα καταδείξουν τη στένωση του μεσάρθριου χώρου, τις αλλαγές στο οστό και το σχηματισμό οστεοφύτων.
Για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση, ο γιατρός μπορεί να εγχύσει και τοπικό αναισθητικό στην άρθρωση. Εάν ανακουφίσει προσωρινά τον πόνο, το γεγονός αυτό ενισχύει τη διάγνωση της αρθρίτιδας.
6.Θεραπευτική Αγωγή
6.1 Συντηρητική Θεραπεία
Όπως και με άλλες αρθριτικές καταστάσεις, η αρχική θεραπεία της αρθρίτιδας του ώμου είναι μη χειρουργική. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τις ακόλουθες θεραπευτικές επιλογές:
- Ανάπαυση και τροποποίηση στις δραστηριότητες για να αποφύγετε τον πόνο. Μπορεί να χρειαστεί να αλλάξετε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείτε το χέρι σας για να κάνετε πράγματα
- Οι ασκήσεις φυσικοθεραπείας μπορεί να βελτιώσουν το εύρος κίνησης στον ώμο σας
- Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs), όπως η ασπιρίνη ή η ιβουπροφαίνη, μπορεί να μειώσουν τη φλεγμονή και τον πόνο. Αυτά τα φάρμακα δύναται να ερεθίσουν το βλεννογόνο του στομάχου και να προκαλέσουν εσωτερική αιμορραγία. Θα πρέπει να λαμβάνονται μαζί με τα τροφή. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν πάρετε μη συνταγογραφούμενα ή συνταγογραφούμενα φάρμακα αν έχετε ιστορικό έλκους ή παίρνετε φάρμακα για ρύθμιση της πήξης του αίματος.
- Οι ενέσεις με κορτικοστεροειδή στον ώμο μπορούν να μειώσουν δραματικά τη φλεγμονή και τον πόνο. Ωστόσο, το αποτέλεσμα είναι συχνά προσωρινό.
- Εφαρμογή θερμών επιθεμάτων
- Εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων για 20 έως 30 λεπτά δύο ή τρεις φορές την ημέρα για να μειώσετε τη φλεγμονή και τον πόνο.
- Εάν έχετε ρευματοειδή αρθρίτιδα, ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει αγωγή τροποποίησης της νόσου, όπως μεθοτρεξάτη.
- Συμπληρώματα διατροφής, όπως η γλυκοζαμίνη και η θειική χονδροϊτίνη, συχνά βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου. (Σημείωση: Υπάρχουν ελάχιστες επιστημονικές αποδείξεις για τη στήριξη της χρήσης της γλυκοζαμίνης και της θειικής χονδροϊτίνης για τη θεραπεία της αρθρίτιδας.
6.2 Χειρουργική Θεραπεία
Ο γιατρός σας θα εκτιμήσει το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης εάν ο πόνος σας προκαλεί αναπηρία και δεν ανακουφίζεται με μη χειρουργικές επιλογές.
Αρθροσκόπηση Περιπτώσεις ήπιας γληνοβραχιόνιας αρθρίτιδας μπορούν να αντιμετωπιστούν με αρθροσκόπηση. Κατά τη αρθροσκόπηση, ο χειρουργός εισάγει μια μικρή κάμερα, το αρθροσκόπιο, στην άρθρωση του ώμου. Η κάμερα προβάλλει εικόνες σε οθόνη τηλεόρασης και έτσι ο χειρουργός μπορεί έσω άλλων οπών να εισάγει και άλλα χειρουργικά εργαλεία, ώστε να διορθώσει βλάβες.
Επειδή το αρθροσκόπιο και τα χειρουργικά εργαλεία είναι λεπτά, ο χειρουργός χρησιμοποιεί πολύ μικρές τομές, σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες τομές που απαιτούνται για την κανονική, ανοιχτή χειρουργική επέμβαση.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο χειρουργός σας θα καθαρίσει από εκφυλιστικές αλλοιώσεις το εσωτερικό της άρθρωσης. Παρόλο που η διαδικασία παρέχει ανακούφιση από τον πόνο, δεν θα εξαλείψει την αρθρίτιδα από την άρθρωση. Εάν η αρθρίτιδα προχωρήσει, θα χρειαστεί διαφορετική πλέον χειρουργική επέμβαση στο μέλλον, την αρθροπλαστική.
Αρθροπλαστική Η προχωρημένη αρθρίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί με χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης, στην οποία τα κατεστραμμένα τμήματα του ώμου αφαιρούνται και αντικαθίστανται με τεχνητά, που ονομάζονται προθέσεις.
Οι επιλογές χειρουργικής αντικατάστασης περιλαμβάνουν:
- Ημι-Αρθροπλαστική Ώμου Μόνο η βραχιόνια κεφαλή αντικαθίσταται από ένα τεχνητό πρόθεμα
- Ολική Αρθροπλαστική Ώμου Τόσο η κεφαλή του βραχιονίου όσο και η ωμογλήνη αντικαθίστανται. Ένα πλαστικό κυπέλλιο τοποθετείται στην ωμογλήνη και μια μεταλλική σφαιρική πρόθεση στερεώνεται στην άκρη του βραχιονίου.
- Ανάστροφη Ολική Αρθροπλαστική Ώμου Σε μια ανάστροφη ολική αντικατάσταση ώμου, η υποδοχή και η μεταλλική σφαίρα είναι αντίθετα τοποθετημένες σε σχέση με μια συμβατική ολική αρθροπλαστική ώμου. Η μεταλλική σφαίρα είναι στερεωμένη στην ωμογλήνη και το πλαστικό κυπέλλιο είναι στερεωμένο στο άνω άκρο του βραχίονα. Η αρθροπλαστική αυτή λειτουργεί καλύτερα για άτομα με αρθροπάθεια από ρήξη στροφικού πετάλου επειδή στηρίζεται σε διαφορετικούς μύες - και όχι στο στροφικό πέταλο - για την κίνηση του βραχιονίου.
- Αρθροπλαστική Εκτομής Η πιο συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της αρθρίτιδας της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης είναι η αρθροπλαστική εκτομής. Ο χειρουργός μπορεί να επιλέξει να το κάνει αυτό αρθροσκοπικά.
Σε αυτή τη διαδικασία, αφαιρείται το τελικό εκφυλισμένο άκρο της κλείδας, αφήνοντας ένα χώρο που σταδιακά γεμίζει με ουλώδη ιστό.
Αποθεραπεία & Αποκατάσταση Η χειρουργική θεραπεία της αρθρίτιδας του ώμου είναι γενικά πολύ αποτελεσματική στη μείωση του πόνου και στην αποκατάσταση της κίνησης. Ο χρόνος και τα προγράμματα αποκατάστασης εξαρτώνται από τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης.
Διαχείριση Πόνου Μετά το χειρουργείο, θα αισθανθείτε πόνο. Αυτό είναι ένα φυσικό μέρος της επουλωτικής διαδικασίας. Ο γιατρός και οι νοσηλευτές θα μειώσουν τον πόνο σας, κάτι που μπορεί να σας βοηθήσει να αναρρώσετε πιο γρήγορα από τη χειρουργική επέμβαση.
Φαρμακευτική αγωγή συχνά συνταγογραφείται για βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από τον πόνο μετά από χειρουργική επέμβαση. Πολλοί τύποι φαρμάκων διατίθενται για την αντιμετώπιση του πόνου, συμπεριλαμβανομένων των οπιοειδών, των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (NSAIDs) και των τοπικών αναισθητικών. Ο γιατρός σας μπορεί να επιλέξει ακόμα και συνδυασμό αυτών των φαρμάκων για τη βελτίωση της ανακούφισης του πόνου, καθώς και για την ελαχιστοποίηση της ανάγκης για οπιοειδή.
Να γνωρίζετε ότι αν και τα οπιοειδή βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου μετά από χειρουργική επέμβαση, είναι ναρκωτικά και μπορεί να προκαλέσουν εθισμό. Η εξάρτηση από τα οπιοειδή και η υπερβολικές δόσεις τους έχουν καταστεί κρίσιμο πρόβλημα δημόσιας υγείας σε πολλές χώρες. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε οπιοειδή μόνο σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας. Μόλις ο πόνος αρχίσει να βελτιώνεται, διακόψτε τη λήψη οπιοειδών. Συζητήστε με το γιατρό σας εάν ο πόνος σας δεν έχει αρχίσει να υφίεται σε λίγες ημέρες από τη χειρουργική επέμβαση.
Επιπλοκές Όπως συμβαίνει με όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις, υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι και πιθανές επιπλοκές. Τα πιθανά προβλήματα μετά από δυνητική χειρουργική επέμβαση στον ώμο περιλαμβάνουν λοίμωξη, αιμορραγική διάθεση, φλεβοθρόμβωση και νευραγγειακές βλάβες.
Ο χειρουργός σας θα συζητήσει για πιθανές επιπλοκές μαζί σας πριν από την επέμβασή σας.
7.Μελλοντικές εξελίξεις
Διεξάγεται εκτενής έρευνα σχετικά με την αρθρίτιδα στον ώμο και τη θεραπεία της.
- Σε πολλές περιπτώσεις, δεν είναι γνωστό γιατί κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν αρθρίτιδα και άλλοι όχι. Διεξάγονται έρευνες για να αποκαλυφθούν ορισμένες από τις αιτίες της αρθρίτιδας του ώμου.
- Τα άλατα υαλουρονικού και το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια, τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα για τη θεραπεία της αρθρίτιδας του γόνατος, δοκιμάζονται και στον ώμο.
- Εξετάζονται νέα φάρμακα για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
- Πολλές έρευνες γίνονται επάνω στην χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης της άρθρωσης του ώμου, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης διαφορετικού σχεδιασμού προθεμάτων ώμου.
- Μελετάται επίσης η χρήση βιολογικών υλικών για την αποκατάσταση επιφανείας των αρθρώσεων ενός αρθριτικού ώμου. Τα βιολογικά υλικά είναι μοσχεύματα ιστών που προάγουν την ανάπτυξη νέου ιστού στο σώμα και ευοδώνουν την επούλωση.
Παθήσεις Ώμου
Newsletter
Κάντε εγγραφή με το email σας